دکتر رضا ملک‌زاده، استاد ممتاز دانشگاه علوم پزشکی تهران، موسس پژوهشکده بیماری‌های گوارش و کبد این دانشگاه، مجری اصلی مطالعه بزرگ «کوهورت گلستان» به پاس بیش از دو دهه تلاش مستمر و موثر تحقیقاتی در زمینه سرطان ، بویژه سرطان‌های گوارشی و همچنین ارائه یافته‌های بی‌سابقه و متقن درباره «ارتباط مصرف تریاک با بروز سرطان»، مدال افتخار آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان سازمان بهداشت جهانی (IARC / WHO) را 9 ژانویه 2018 طی مراسمی در سالن اجلاس مقر آژانس واقع در لیون فرانسه با حضور دانشمندان، محققان و سرطان‌شناسان برجسته دنیا دریافت کرد.
وی پیش از دریافت مدال افتخار آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان سازمان بهداشت جهانی در مراسم «یازدهمین سخنرانی ریچارددال» درباره یافته‌های مهم مطالعه بزرگ کوهورت گلستان سخنرانی کرد.
«ریچارد دال»، استاد دانشگاه آکسفورد ، دانشمندی بود که برای نخستین بار، ارتباط بین مصرف دخانیات و سرطان ریه را شناسایی کرد و تحقیقات او باعث کاهش چشمگیر شمار مصرف‌کنندگان دخانیات در انگلستان و کشورهای غربی شد. او ۱۲ سال پیش در سن ۹۲ سالگی درگذشت. آژانس بین المللی تحقیقات سرطان از سالهای ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۳ همزمان با اعطای مدال افتخار تحقیقات سرطان، سخنرانی «ریچارد دال» را برگزار کرده و دکتر ملک‌زاده یازدهمین سخنران این رویداد بوده است.
آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان سازمان بهداشت جهانی، سرانجام بر اساس نتایجی که حاصل بیش از ۱۷ ماه بررسی جزئیات تمام داده‌ها و شواهد تحقیقاتی «سرطان‌زایی مصرف تریاک» در مطالعات آزمایشگاهی و انسانی و عمدتا بر اساس یافته‌های بی‌سابقه مطالعه کوهورت گلستان بود، این موضوع را در کارگروه مونوگراف ۱۲۶ ، طی 10 جلسه با حضور ۱۶ محقق و متخصص برجسته سرطان از ۱۰ کشور جهان که ۱۱ تا ۲۰ سپتامبر ۲۰۲۰ برگزار شد ، مورد بررسی نهایی قرار داد و تریاک با استناد به شواهد «کافی» در مطالعات انسانی، به عنوان «ماده سرطانزا» شناخته و در گروه «یک» عوامل سرطانزا برای انسان، طبقه بندی شد. طبق نتایج مورد تایید کارگروه مونوگراف ۱۲۶ آژانس بین المللی تحقیقات سرطان ، مصرف طولانی‌مدت تریاک به هر شکل (خام، شیره یا سوخته)، به هر روش (دودی یا بلعیدن) و به هر مقدار در انسان سرطانزاست. کارگروه مونوگراف ۱۲۶ آژانس بین المللی تحقیقات سرطان، همچنین با استناد به شواهد «کافی» در مطالعات انسانی، مصرف تریاک با بروز سرطان‌های ریه، حنجره و مثانه را دارای ارتباط «قوی» تشخیص داد. بر پایه این بررسی‌ها، همچنین مصرف تریاک، دارای «ارتباط مثبت» با بروز سرطان‌های مری، معده، لوزالمعده و حلق با استناد به شواهد «محدود» در مطالعات انسانی است. نتایج این ارزیابی‌ها، طی مقاله‌ای در مجله معتبر The Lancet Oncology منتشر و بعدها، مونوگراف مهم 126، تحت عنوان «ارتباط مصرف تریاک با بروز سرطان در انسان» توسط آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان سازمان بهداشت جهانی منتشر شد.
«اهمیت یافته‌های متقن تحقیقاتی مطالعه کوهورت گلستان که به انتشار مونوگراف «ارتباط مصرف تریاک با بروز سرطان در انسان» انجامید، درحالیست که جهان با فقدان مطالعات دقیق درباره «مصرف طولانی مدت» ترکیبات مواد مخدر و تاثیر آن بر بیماری‌های قلبی عروقی و انواع سرطان ، مواجه بود و اغلب مطالعات منتشر شده اخیر در این زمینه مطالعات موردی گذشته‌نگر بوده است. مطالعه بزرگ کوهورت گلستان تنها مطالعه در جهان بوده که اطلاعات دقیقی را درباره بالاترین درصد و بیشترین تعداد مصرف‌کننده طولانی مدت تریاک از بین جمعیت عمومی و نه جمعیتی خاص ارائه کرده است.
انتهای پیام