تله مدیسین /  Telemedicine (پزشکی از راه دور) چیست؟

 

اصطلاح تله‌مدیسین/  Telemedicine یا «پزشکی از راه دور» برای نخستین بار در دهه 1970 توسط Thomas bird آمریکایی ابداع شد. او و همکارانش یک مدار مایکروویو سمعی و بصری را بین بیمارستان عمومی ماساچوست در بوستون، ایالات متحده آمریکا و فرودگاه لوگان در نزدیکی آن تأسیس کردند. آنها بیش از 1000 مشاوره پزشکی را برای کارمندان فرودگاه و مسافرانی که بیمار بودند، انجام داده و ارزیابی کردند. از آن زمان، تعداد مطالعات علمی مرتبط با سلامت از راه دور به طور پیوسته افزایش یافته و بسیاری از کشورها برنامه‌های آن را راه‌اندازی کرده‌اند.

 

تله‌مدیسین/ «پزشکی از راه دور»، علمی مدرن و ترکیبی از انفورماتیک پزشکی، بهداشت عمومی و صنعت پزشکی است که به ارائه خدمات پزشکی و مراقبتی از راه دور (غیرحضوری) به بیماران، توسط پزشکان و مراقبان سلامت، از طریق ارتباط تلفنی و ویدیویی، با استفاده از فناوری‌های پیشرفته مخابراتی و رایانه‌ای گفته می‌شود. پزشکی از راه دور، در واقع پل «تبادل از راه دور اطلاعات پزشکی بین پزشک و ارائه‌دهنده خدمات بهداشتی و مراقبتی با بیمار از طریق فناوری» است ؛ بنابراین نقش علوم فناوری به عنوان علوم بین‌ رشته‌ای در اجرای اهداف تله‌مدیسین بسیار پررنگ است.

 

گاهی به جای «پزشکی از راه دور»، «سلامت از راه دور» هم به عنوان اصطلاحی گسترده‌تر از خدمات پزشکی بالینی تشخیصی و درمانی شامل خدمات «بهداشتی و مراقبت سلامت» استفاده می‌شود؛ در برخی مناطق که تله‌مدیسین را توسعه داده‌اند، این دو اصطلاح با کاربردهای متفاوت‌تری از هم تفکیک شده‌اند.

 

سازمان بهداشت جهانی از تله مدیسین برای توصیف تمام جنبه‌های مراقبت‌های بهداشتی استفاده می‌کند. انجمن پزشکی از راه دور آمریکا ، اصطلاحات «پزشکی از راه دور» و «سلامت از راه دور» را به جای یکدیگر استفاده، اما اذعان می‌کند که «سلامت از راه دور» گاهی اوقات به طور گسترده‌تر برای مراقبت بهداشتی از راه دور استفاده شده و شامل درمان‌های بالینی نمی‌شود.

 

تله‌مدیسین، مکمل یا جایگزین

 

متخصصان از اواخری دهه 1950، برای چندین دهه، از تله‌مدیسین در محیط‌های بالینی استفاده کرده‌اند ؛ اما امروزه پزشکی از راه دور به صورت گسترده‌تری توسعه یافته است. با این حال، پزشکی از راه دور، جایگزین ملاقات ارتباط حضوری پزشک و بیمار نمی‌شود، بلکه فقط مکمل آن است.

 

نحوه کاربرد تله‌مدیسین

 

در ابتدا، برای استفاده از فناوری تله‌مدیسین، تجهیزات ویدئو کنفرانس تخصصی با لوازم جانبی تشخیصی سفارشی مانند گوشی پزشکی یا مانیتورهای EKG که به سیستم متصل شده بودند، ضرورت داشت؛ اما امروزه، پزشکی از راه دور در فضای «هاب» (محلی  که پزشک از راه دور خدمات را از طریق یک سیستم مخابراتی ارائه می‌دهد) انجام می‌شود و از فناوری الکترونیکی و مخابراتی گسترده‌تری برای تبادل اطلاعات پزشکی استفاده می‌کند؛ دسترسی مناسب به خطوط تلفن ، اتصالات ماهواره‌ای و اینترنت پرسرعت و مناسب برای «پزشکی از راه دور» و «سلامت از راه دور» با استفاده از لوازم صوتی و الکترونیکی بویژه تبلت، تلفن همراه هوشمند و رایانه‌ها ضروری است.

 

امروزه با توسعه تله‌مدیسین، نقش اپلیکیشن‌ها و اپ‌استورها برای خدمات «پزشکی از راه دور» یا «سلامت از راه دور» پررنگ‌تر شده  و بسیاری از برنامه‌ها و خدمات وب ارائه شده توسط کلینیک‌های مختلف، انتخاب عالی را به بیماران ارائه می‌دهند. برنامه‌های کاربردی «موبایل هلث» توسعه روزافزون یافته و امروزه میلیون‌ها اپلیکیشن در گوگل و اپ‌استور اپل وجود دارند.

 

انواع خدمات پزشکی در تله‌مدیسین

 

در «پزشکی از راه دور» و «سلامت از راه دور» ، امکان ارائه خدمات غیرحضوری بالینی و غیربالینی از یک متن ساده و مشاوره تلفنی پزشکی ، آموزش و ارائه اطلاعات بهداشتی و فوریت‌های پزشکی گرفته تا جراحی‌های پیشرفته کنترل از راه دور فراهم شده است. علاوه برخدمات متعدد پزشکی  و مراقبت‌های بهداشتی از راه دور، امکان سایر خدمات پزشکی همچون جمع‌آوری داده‌های سلامت، ذخیره‌سازی داده‌ها، به اشتراک‌گذاری اطلاعات پزشکی، برگزاری کنفرانس‌های ویدئویی تعاملی پزشکان و …. نیز در «پزشکی از راه دور» فراهم است و رایانه می‌تواند همه داده‌ها را به صورت ایمن و محافظت شده، ذخیره کند.

 

فواید استفاده از تله‌مدیسین

 

با توجه به چالش‌ها و مشکلات متعدد پیش روی ملاقات حضوری ارائه‌دهندگان خدمات بالینی و بهداشتی، همچون کمبود منابع سلامت، کمبود کارکنان مراقبت‌های بهداشتی، هزینه‌های سلامت برای نظام سلامت و بیماران، مشکلات حمل‌ونقل، محدودیت‌های حرکتی و فیزیکی بیماران، کمبود امکانات دسترسی به امکانات بهداشتی و خدمات پزشکی در مناطق غیربرخوردار و کم برخوردار، پزشکی یا سلامت از راه دور می‌تواند بسیاری از شکاف‌های موجود در ارتباط ارائه‌دهندگان خدمات بهداشتی و بیماران را پر کند.

 

یک بررسی مطالعاتی در سال 2020 نشان داد زمانی که پزشکان از تله‌مدیسین استفاده کرده‌اند، هزینه‌های سلامت تا 56 درصد و هزینه‌های سفر تا 94 درصد برای بیماران کاهش یافته است. همچنین بسیاری از مطالعات که مقایسه مستقیمی بین پزشکی از راه دور و سایر رویکردهای مدیریت بیمار انجام داده‌اند نیز نشان داده‌اند که استفاده از تله‌مدیسین فواید واضح و پرشماری در حوزه پیشگیری و درمان بیماری‌ها و مراقبت‌های بهداشتی از جمله: دسترسی گسترده به تشخیص و درمان پزشکی با کیفیت بالا،  ارائه راهنمایی‌ و کمک‌های اورژانسی پزشک به بیمار، نظارت بر علائم حیاتی بیمار، بررسی‌ مدارک آزمایشگاهی مورد نیاز، دریافت مشاوره‌های پزشکی غیراورژانسی مانند راهنمایی‌های درمانی (تنظیم دوز دارو، اندازه‌گیری فشار خون و …) ، مشاوره‌های مرتبط با رژیم‌های غذایی و سبک زندگی، پر کردن مجدد نسخه بیمار، کاهش زمان انتظار بیماران، کاهش هزینه مراقبت‌های بهداشتی در مقایسه با اکثر ملاقات و مشاوره‌های حضوری پزشکی ، دسترسی آنلاین و بهتر پزشکان به مدارک پزشکی بیماران که باعث می‌شود پزشکان نسخه‌های بیماران را دقیق‌تر مطالعه و مدارک سابق و جدید پزشکی بیمار را مقایسه کنند، همراهی اعضای خانواده در مشاوره‌های پزشکی و بهداشتی ارائه شده به بیمار و کمک به مراقبت بهتر از بیمار، امکان ارزیابی بهتر فیزیوتراپ‌ها از محیط اطراف بیمار در منزل برای تعامل بهتر وی با محیط و بهبود حرکت بیمار و بسیاری از فواید دیگر را به همراه دارد و اینها فقط نمونه‌هایی از خدمات تله‌مدیسین یا پزشکی از راه دور است.

 

اما فواید تله‌مدیسین بویژه در شرایط ناشی از شیوع و همه‌گیری برخی بیماری‌های عفونی و به عنوان نمونه در دوران پاندمی کووید -19 نیز آشکار شد. پزشکی از راه دور در این دوره، در مقیاس وسیعی در سطح جهان مورد استفاده و به طور جدی مورد توجه قرار گرفت.

 

چالش‌های پیش روی تله‌مدیسین

 

بروز اشکالات فنی در هنگام استفاده از وسایل ارتباطی پزشکی از راه دور ، اختلال در زیرساخت‌های لازم مانند اینترنت پرسرعت و خطوط تلفن مناسب، اختلال در تشخیص بیماری به دلیل کیفیت پایین دوربین‌ها و تصاویر، چالش‌های مرتبط با امنیت داده‌ها و حفاظت از سوابق سلامت الکترونیکی بیماران، عدم شفافیت کافی در قصور ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی در انجام مسوولیت  و …. را نیز از چالش‌های پیش روی تله‌مدیسین نام برده‌اند.

 

منابع:

 

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Telehealth

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2082971

https://www.news-medical.net/health/What-is-Telemedicine.aspx

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK45440

 

 

ملاقات پزشکی از راه دور با دکتر رضا ملک‌زاده

 

 

بیماران برای ارتباط و ملاقات پزشکی  از راه دور با دکتر رضا ملک‌زاده، استاد ممتاز دانشگاه علوم پزشکی تهران و فوق تخصص بیماری‌های گوارش و کبد، می‌توانند به سامانه‌های ذیل مراجعه کنند:

 

 

https://www.tebinja.com

https://axon.me

 

انتهای پیام